1-12-2021 – Onze vlucht naar Amerika was op 2 september 2021. Dat betekent dat we nu drie maanden en 1 dag in Manhattan vertoeven. In deze tijd ben ik, vind ik zelf, al aardig gewend geraakt aan how things are done around here. Of nouja, soort van. Want sommige dingen blijf ik als Dutchie gewoon een beetje raar vinden (in Nederland is immers alles normaal ;)). Ik kan de afwijkende normen/gewoontes/tradities zelfs indelen per categorie. Daarom deze week: vijf gekke dingen in New York op het gebied van geld.
Of je nu in het restaurant een hapje eet, handzeep koopt bij de drogist of je haar laat verven bij de kapper: de prijs die je in eerste instantie ziet, is nooit het bedrag dat je daadwerkelijk afrekent. De sales tax komt er namelijk nog bij. Voor gezond eten gelden er trouwens wel uitzonderingen. Zo betaal je in de supermarkt geen belasting over fruit, groente en noten (tenzij ze met honing geroosterd, met chocolade of met snoep bedekt zijn). Als het eten voor je bereid is, betaal je deze belasting dan weer wel. Ook als het een gezonde salade is.
Maar dat is nog niet het hele verschil tussen bruto en netto. Want in vergelijking met Nederland wordt hier voor vrijwel elke service een fooi gegeven. Het grote voordeel is dat de economie extreem servicegericht is. De klant is hier geen koning, maar gerust een keizer. De fooien liggen ook wat hoger. Waar je in Nederland met 10% laat merken dat je helemaal tevreden bent, is dat in Amerika 20%. Een tip die lager is, wordt bijna als een belediging gezien.
Een nadeel (vind ik) is dat sommige fooien toch wat ongemakkelijk voelen. Je geeft bijvoorbeeld ook een tip bij de kapper. Maar eerlijk: wie heeft er ooit na geschrokken in de spiegel te hebben gekeken, gezegd dat je niet tevreden was? (ik niet). Ook vraag ik mij soms af welke service ik nou eigenlijk heb genoten. Zo rekende ik laatst een croissant af bij een bakker in de buurt, waarna op het scherm de vraag verscheen hoeveel fooi ik wilde geven. Aangezien er echt geen service aan te pas kwam, tikte ik 0% aan. Maar dat was waarschijnlijk een hele Nederlandse actie.
Dan de credit card. Die gebruik je hier eigenlijk gewoon overal. Een beetje zoals we in Nederland de betaalpas gebruiken. Het grote verschil is hierdoor dat je altijd achteraf je rekeningen betaalt (daarover later meer). Jasper en ik houden het bij twee credit cards (allebei een). Want wat erg bijzonder is, is dat je bij vrijwel elke winkel de mogelijkheid krijgt om een creditcard bij die desbetreffende winkel af te sluiten. Een credit card bij de Macy’s, Target en CVS (een soort drogist)? Het kan allemaal. Je profiteert hiermee van allerlei voordelen, maar zonder dat ik me er helemaal in heb verdiept, is mijn standaard reactie toch dat je het met al die credit cards welk erg onoverzichtelijk maakt.
Want het betalen van je rekeningen, dat maken ze hier graag wat moeilijker (lijkt het). Waar je in Nederland voor je huur, zorgverzekering en aflossing bij de DUO (om maar wat te noemen), binnen no time een automatische betaling hebt ingesteld, kregen we hier voor het betalen van de huur, internet en tv gewoon een papieren rekening in de bus. Dit voelde toch een beetje twintig jaar terug in de tijd. Vervolgens konden we deze betalingen handmatig, of door te bellen, omzetten naar een ‘auto-pay’. Maar dat was duidelijk niet de standaard.
Tegelijkertijd is het extreem belangrijk dat je alles netjes op tijd betaalt. In Amerika werken ze namelijk met een credit score. Kort samengevat is dit een systeem waarmee je financiële handelen wordt gevolgd (zie voor meer info Wikipedia). Is je score hoog? Dan kun je makkelijk(er) een appartement huren, een lening afsluiten en betaal je minder rente. Als je score niet zo goed is, wordt je leven een stukje lastiger en kan je nogal in een negatieve spiraal terechtkomen. Dat is ook gelijk een van de grootste kritiekpunten op het systeem.
Ten slotte is alles extreem gericht op (up)sales. De eerste maand meer tv-zenders voor dezelfde prijs? Het bleek niet eens mogelijk om te beginnen met het basispakket. Maar liefst 40% korting bij aanschaf van een spijkerbroek? Vrijwel elke winkel lijkt het assortiment continu met korting aan te bieden. Maar zelfs in de bioscoop kun je uiteraard profiteren van aantrekkelijke acties (…).
Of we voor een dollar een nog grotere bak popcorn willen, vraagt de jongen achter de balie. We hebben gekozen voor de kleinste bak popcorn, die is hier vaak al groot genoeg. Jasper en ik kijken elkaar aan. “Well, uh yes?”, de jongen schept een gigantische (!) bak zoute popcorn tot de rand vol. Terwijl we weglopen lachen we om de enorme bak popcorn die we zojuist hebben afgerekend. Rookie mistake :).